BAB 3: Kesedaran Pembinaan Negara Bangsa

3.1        Latar Belakang Pembinaan Negara dan Bangsa

           

            Konsep Negara dan Bangsa

a.       Diasaskan sejak Zaman Kesultanan Melayu Melaka.

b.       Dalam masyarakat Melayu tradisional, kemunculan kerajaan disebabkan oleh raja.

c.       Rakyat menumpahkan kesetiaan kepada raja akan menentukan sempadan kerajaan.

d.       Kuasa Barat telah mengubah konsep kerajaan dan negeri masyarakat Melayu tradisional.

e.       Bagi masyarakat Melayu tradisional, negeri bererti kawasan, manakala kerajaan disebut sebagai negeri dengan segala jajahan takluknya.

f.        British menetapkan sempadan setiap kerajaan.

g.       Pengenalan Malayan Union untuk membina Negara dan bangsa.

h.       Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu 1948 menggabungkan semua negeri Melayu dalam pentadbiran pusat.

i.         Malaysia dibentuk dengan penggabungan Sabah dan Sarawak.

j.         Pembinaan bangsa Malaysia dikemukakan oleh Tun Dr. Mahathir pada 28 Februari 1991.

            Pembinaan Negara dan Bangsa

a.       Idea terbentuk di Barat akibat tercetusnya Revolusi Inggeris (1688), Perang Kemerdekaan Amerika (1776) dan Revolusi Perancis (1789).

b.       Persidangan Damai Paris mencapai kesepakatan melalui Deklarasi Empat Belas Perkara Woodrow Wilson yang mencadangkan; penentuan nasib Negara oleh rakyat sendiri dan prinsip sempadan Negara berasaskan bangsa.

c.       Empayar Austria-Hungary dan Turki yang kalah dalam Perang Dunia Pertama dibahagikan dan muncul tujuh buah Negara bangsa baharu di Eropah iaitu; Czechoslovakia, Estonia, Finland, Latvia, Lithuania, Poland dan Yugoslavia.

d.       Count Camillo Benso di Cavour menggunakan amalan realpolitik untuk menyatukan Itali.

e.       Pada tahun 1871, Jerman disatukan oleh Otto Eduard von Bismarck melalui pelaksanaan amalan realpolitik serta politik darah dan besi.

f.        Pembentukan Negara Islam melalui Piagam Madinah yang menyatukan penduduk berbilang kaum.

g.       Pembentukan Negara Malaysia tidak melibatkan pertumpahan darah.

            Ciri-Ciri Negara Bangsa

a.       Negara – Wilayah yang mempunyai penduduk, sempadan dan pemerintah serta institusi yang bertanggungjawab membuat dan melaksanakan keputusan politik serta menguatkuasakan undang-undang dan peraturan kerajaan.

b.       Bangsa – Sekumpulan manusia yang menetap di sesebuah wilayah dan mempunyai cirri persamaan dari segi bahasa, adat resam, kesenian dan pengalaman sejarah.

c.       Kerajaan – Institusi yang bertanggungjawab menggubal dan melaksanakan dasar sesebuah Negara. Bertindak sebagai pengaman dan penentu arah kehidupan masyarakat sesebuah Negara. Terdiri daripada tiga badan utama iaitu: Badan Perundangan, Badan Pelaksana dan Badan Kehakiman.

d.       Perlembagaan – Peraturan tertinggi secara bertulis atau tidak bertulis. Menjadi garis panduan untuk mentadbir dan memerintah sesebuah Negara. Bertujuan member jaminan hak dan perlindungan kepada rakyat.

3.2        Kesultanan Melayu Melaka – Asas Pembentukan Negara dan Bangsa

            Ciri-Ciri Negara dan Bangsa dalam Kesultanan Melayu Melaka

a.       Wilayah pengaruh – Kawasan yang rakyatnya menerima dan memperakui pemerintahan seorang raja. Meliputi seluruh Semenanjung Tanah Melayu dan Timur Sumatera.

b.       Kedaulatan – Kekuasaan tertinggi terhadap rakyat sesebuah Negara. Pemerintah mempunyai kuasa untuk menggubal dan menguatkuasakan undang-undang. Kedaulatan memastikan negara bebas daripada cengkaman politik, taklukan, campur tangan dan penjajahan kuasa asing. Kedaulatan merujuk kepada raja yang memerintah.

c.       Keunggulan undang-undang – Memelihara keamanan dan melindungi rakyat. Menentukan struktur kerajaan, kehakiman, bahasa, agama dan kerayataan yang diterima oleh masyarakat. Dua sumber undang-undang bertulis ialah Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka.

d.       Rakyat – Seluruh penduduk bagi sesebuah wilayah. Terikat dengan undang-undang dan peraturan dalam wilayah tersebut. Rakyat bertanggungjawab untuk mentaati raja yang memerintah.

e.       Lambang-lambang – Simbol yang menjadi identity negara. Antaranya warisan daripada Kesultanan Melayu Melaka, iaitu sistem pemerintahan beraja, adat istiadat Melayu, Bahasa Melayu dan agama Islam.

f.        Kebesaran sultan dapat dilambangkan dengan alat regalia, nobat, warna, bahasa, undang-undang, protocol dan adat istiadat istana.

g.       Kerajaan – Institusi yang bertanggungjawab menguruskan pentadbiran menjaga keamanan, mempertahankan kedaulatan negara dan menjalin hubungan diplomatic dengan negara lain. Kerajaan wujud apabila ada raja. Raja dibantu oleh Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung dan Laksamana. Sistem Pembesar Empat Lipatan yang terdiri daripada Raja/Sultan, Pembesar Berempat, Pembesar Berlapan, Pembesar Enam Belas dan Pembesar Tiga Puluh Dua menjamin kesejahteraan sistem pemerintahan beraja dan kerajaan.

3.3        Warisan Negeri-Negeri Melayu

            Latar Belakang Negeri-Negeri Melayu Johor, Perak dan Pahang

a.       Diasaskan oleh kerabat diraja Melaka.

b.       Pemerintah menggunakan gelaran sultan.

c.       Pewarisan takhta mementingkan jurai keturunan sebelah bapa.

d.       Mengamalkan Sistem Pembesar Empat Lipatan dan perbezaan wujud pada gelaran pembesar.

e.       Undang-undang dibentuk dan dipinda berdasarkan Hukum Kanun Melaka. Contoh Undang-Undang Pahang.

            Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor

a.       Diperkenalkan oleh Sultan Abu Bakar pada tahun 1895.

b.       Orang Melayu diiktiraf sebagai rakyat Johor.

c.       Agama Islam sebagai agama negeri.

d.       Berasaskan perlembagaan Barat.

e.       Majlis Mesyuarat Kerajaan dibahagikan kepada Majlis Negeri dan Jemaah Menteri.

f.        Menteri mengangkat sumpah dan memberikan taat setia kepada raja dan kerajaan.

g.       Keinginan pemerintahan Johor untuk membentuk kerajaan yang bercorak demokrasi telah mendorong penggubalan perlembagaan.

h.       Memantapkan sistem pentadbiran Johor.

            Sistem jemaah Menteri di Kelantan

a.       Diamalkan sejak pemerintahan Sultan Muhammad I.

b.       Sultan Muhammad II membentuk Sistem Jemaah Menteri bagi melicinkan lagi pentadbiran.

c.       Terdapat lapan badan Jemaah Menteri dan setiap satunya dianggotai oleh empat orang pembesar.

d.       Kerabat diraja yang terlibat dalam perebutan kuasa disingkirkan dan digantikan dengan golongan pembesar yang bergelar nik dan wan.

            Undang-Undang Tubuh Kerajaan Terengganu

a.       Dikenali sebagai Ittiqan-ilmuluk bi-ta`dil il-suluk yang bermaksud keyakinan kepada pemerintah berdasarkan keadilan.

b.       Berasaskan Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor 1895.

c.       Bertujuan menghalang kemaraan British ke Terengganu.

d.       Mengekalkan sistem monarki.

e.       Sultan dibantu oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan dan Jemaah Menteri.

f.        Majlis Mesyuarat Kerajaan diketuai oleh Menteri Besar yang dilantik oleh sultan.

            Prinsip demokrasi dan konsep Persekutuan di Negeri Sembilan

a.       Merangkumi 9 buah negeri iaitu; Sungau Ujung, Rembau, Johol, Seri Menanti, Inas, Terachi dan Gunung Pasir.

b.       Mempunyai raja sendiri iaitu Raja Melewar dengan gelaran Yamtuan Besar (1773).

c.       Negeri Melayu pertama yang bentuk mirip persekutuan.

d.       Mengamalkan Adat Pepatih iaitu kedaulatan di tangan rakyat.

e.       Yang Dipertuan Besar tidak berhak melantik pembesar.

f.        Perlantikan pemimpin dilakukan pada peringkat bawah iaitu oleh Undang, Lembaga, Buapak dan Anak Buah.

g.       Hierarki pemerintahan mengikut Adat Pepatih yang diketuai oleh Yang Dipertuan Besar, Undang, Lembaga, Buapak dan Anak Buah.